Tkaniny do haftu

Tkanina to serce każdego haftu. To na niej powstaje misterny wzór, a jej właściwości mają fundamentalny wpływ na finalny wygląd, trwałość i komfort pracy. Wybór odpowiedniego materiału do haftowania jest kluczowy, a różnorodność dostępnych opcji może początkującego haftarza przyprawić o zawrót głowy. Skupmy się na najpopularniejszych rodzajach, ich cechach, kolorach i wymiarach, ze szczególnym uwzględnieniem różnic między tkaninami bawełnianymi a lnianymi.

Cechy Idealnej Tkaniny do Haftu

Dobra tkanina do haftowania powinna spełniać kilka kryteriów:

• Równomierny splot: To absolutna podstawa. Niezależnie od tego, czy haftujesz krzyżykami, ściegiem prostym czy płaskim, splot musi być regularny. Oczka powinny być równe, a przestrzenie między nitkami jednorodne, aby ściegi układały się estetycznie i symetrycznie.
• Odpowiednia gęstość: Gęstość splotu (liczba nitek na cal lub centymetr) decyduje o rozmiarze ściegów i stopniu pokrycia tkaniny. Jest wyrażana w jednostkach "count" (np. 14 ct, 28 ct), gdzie wyższa liczba oznacza gęstszy splot i mniejsze ściegi.
• Trwałość: Tkanina musi być wystarczająco mocna, by wytrzymać naciąganie w tamborku, wielokrotne przeciąganie igły i późniejsze pranie.
• Odporność na rozciąganie: Materiał nie powinien zbytnio rozciągać się podczas haftowania, aby wzór nie uległ deformacji.
• Łatwość pracy: Igła powinna swobodnie przechodzić przez splot, nie napotykając nadmiernego oporu.
• Stabilność koloru: Kolor tkaniny powinien być trwały i odporny na blaknięcie oraz spieranie.

Najpopularniejsze Rodzaje Tkanin do Haftu

Na rynku dostępne są dziesiątki rodzajów tkanin, ale kilka z nich cieszy się niesłabnącą popularnością wśród hafciarzy:

Aida: To bezsprzeczny król haftu krzyżykowego, zwłaszcza dla początkujących. Aida to specjalnie tkana bawełniana tkanina, która posiada wyraźne "kwadraty" lub "bloki" utworzone przez splot, co znacznie ułatwia liczenie i układanie ściegów krzyżykowych.

• Gęstość: Aida jest dostępna w różnych gęstościach, najpopularniejsze to:11 ct: Duże kwadraty, idealne dla dzieci i początkujących.
  14 ct: Najbardziej uniwersalna, popularna do większości projektów.
  16 ct: Nieco gęstsza, dająca drobniejszy efekt.
  18 ct: Do bardziej szczegółowych wzorów.
  Istnieją też Aidy 20 ct i 22 ct.
• Kolory: Dostępna w ogromnej palecie barw – od klasycznych bieli, écru, beżu, czerni, po intensywne czerwienie, zielenie, błękity i wiele innych. Często można spotkać Aidy marmurkowe, cieniowane, a nawet z nadrukowanymi tłem.
• Wymiary: Sprzedawana w arkuszach o standardowych wymiarach (np. 30x40 cm, 50x50 cm, 50x100 cm) lub na metry bieżące.

Len (Linen): Uważany za klasyczną i elegancką tkaninę do haftowania, zwłaszcza do tradycyjnych wzorów i haftu Richelieu, ale też do krzyżyków. Len charakteryzuje się nierównomiernym splotem z naturalnymi zgrubieniami i włóknami, co nadaje mu rustykalny i organiczny wygląd.

• Gęstość: W przypadku lnu gęstość podaje się jako liczbę nitek na cal (np. 28 ct, 32 ct, 36 ct, 40 ct). Ważne jest, że w lnie haftuje się zazwyczaj na 2 nitkach (tzw. "over two"), co oznacza, że jeden ścieg obejmuje dwie nitki osnowy i dwie nitki wątku. Przykładowo, haft na lnie 32 ct "over two" daje efekt odpowiadający Aidzie 16 ct.
• Kolory: Naturalne odcienie lnu (surowy beż, ecru, biel), ale także szeroka gama barw barwionych, często w stonowanych, eleganckich tonacjach.
• Wymiary: Podobnie jak Aida, sprzedawany w arkuszach lub na metry.

Evenweave: Jest to tkanina bawełniana, lniana lub mieszana (najczęściej bawełna z wiskozą lub poliestrem), która naśladuje równomierny splot lnu, ale bez jego naturalnych nierówności. Oczka są idealnie regularne, co ułatwia liczenie i haftowanie na dwóch nitkach. Popularne nazwy to Lugana, Jobelan.

• Gęstość: Dostępne w gęstościach od 25 ct do 32 ct i więcej.
• Kolory: Bardzo szeroka paleta kolorów, często bardziej jednolita niż w przypadku naturalnego lnu.
• Wymiary: Standardowe arkusze i metraż.

Tkaniny Specjalne:

• Etamina: Luźno tkana tkanina bawełniana, często używana do haftu płaskiego lub ściegiem cieniowanym.
• Kanwa (Canvas): Gruba, sztywna tkanina z dużymi oczkami, używana do haftu gobelinowego, często na poduszkach czy dywanikach.
• Filc: Nie jest tkany, ale spilśniony. Świetny do haftu wolnego i naszywek.
• Jedwab, Satyna, Bawełna dekoracyjna: Do haftu artystycznego, ściegiem płaskim, zrębowym itp., gdzie liczy się tło i faktura materiału.

Kolory i Wymiary

• Kolory: Wybór koloru tkaniny zależy od projektu. Jasne tła (biel, ecru, jasny beż) są uniwersalne i sprawdzają się w większości wzorów. Ciemne tła (czarny, granat, butelkowa zieleń) dają efektowne kontrasty, ale są trudniejsze w haftowaniu (wymagają dobrego oświetlenia). Kolory cieniowane lub z drobnym wzorem mogą dodać projektowi głębi.
• Wymiary: Tkaniny są sprzedawane w różnych formach:Małe arkusze: Idealne do małych projektów, kartek, zawieszek.
  Standardowe rozmiary: 30x40 cm, 50x50 cm, 50x70 cm – popularne do większych obrazków i poduszek.
• Metraż: Kupuje się na metry bieżące (np. 100x140 cm, 100x180 cm), co jest opłacalne przy dużych projektach lub do hurtowego zakupu. Zawsze warto kupić nieco więcej tkaniny, niż wynika z wymiarów wzoru, aby mieć zapas na obszycie i naciągnięcie w tamborku.

Bawełna vs. Len: Kluczowe Różnice

Wybór między bawełną a lnem to często kwestia osobistych preferencji i pożądanego efektu. Aida to doskonały punkt wyjścia, natomiast len i evenweave oferują bardziej wyrafinowane i klasyczne wykończenie dla zaawansowanych projektów. Niezależnie od wyboru, kluczem jest odpowiednie przygotowanie tkaniny (np. obszycie brzegów, by się nie strzępiły) i naciągnięcie jej w tamborku lub ramie, aby zapewnić równomierne napięcie podczas pracy.