Tornistry szkolne oraz plecaki to jeden z podstawowych elementów wyposażenia każdego ucznia. Ich duża pojemność oraz szereg przegród oraz kieszonek, sprawia, że stanowią bardzo praktyczny sposób na przenoszenie zeszytów, książek, akcesoriów, piórnika, śniadaniówki i wielu innych rzeczy. Dobry plecak pozwala nie tylko na przenoszenie dużej ilości przedmiotów, ale także na ich sensowne uporządkowanie oraz zapewnia łatwy dostęp do każdego z nich. W przypadku tornistrów główna komora może być zamykana przy pomocy klapy z zatrzaskami, lub też na zamek błyskawiczny. W przypadku plecaków najczęściej jest to zamek błyskawiczny, aczkolwiek są też modele z zamykaniem na zaciągany sznurek, połączonym z klapą na zatrzask lub z klapą na paski. Dodatkowe komory w plecakach i tornistrach są z reguły zamykane na zamek, a ich ilość wynika z przeznaczenia funkcjonalnego plecaka oraz grupy wiekowej dla jakiej jest on dedykowany. Duże plecaki posiadają często większą ilość komór, co umożliwia swobodne przenoszenie nie tylko notatników i piórnika, ale np. laptopa lub tabletu. Boczne kieszonki to dodatkowy element podnoszący praktyczność plecaków oraz tornistrów. Najczęściej są wykonane z siatki i zakończone elastyczną gumką, dzięki czemu dobrze trzymają umieszczone w nich przedmioty. Stanowią bardzo dobry sposób na przenoszenie małych butelek z wodą lub napojami, albo bidonów.
Tornister lub plecak powinien zapewniać wygodę noszenia. Jego zawartość może być ciężka, stąd istotne jest odpowiednie ukształtowanie szelek a także tylnej części (tzw. plecków). Istotna jest przede wszystkim regulacja długości szelek. Jest to funkcjonalność charakterystyczna dla większości modeli. Szelki powinny jednak być także komfortowe, co można uzyskać przez odpowiedni kształt i rozmieszczenie wewnątrz miękkich poduszeczek w odpowiednich miejscach. Część modeli posiada także dodatkowy pasek, pozwalający na spięcie szelek razem. Poprawia to ich "trzymanie" i zmniejsza pionowy ruch plecaka w trakcie chodzenia. Efektem jest mniejsze zmęczenie w trakcie nieco dłuższych spacerów. Podobnie jak szelki, tak i uchwyt u góry plecaka powinien być wygodny w użytkowaniu. W najtańszych plecakach i tornistrach jest to poprostu szeroka, tekstylna taśma. W lepszych jakościowo modelach do taśmy przyczepiony jest uchwyt z tworzywa lub materiału z miękkim wypełnieniem. Niektóre plecaki posiadają dodatkowo mały uchwyt-tasiemkę do wieszania plecaka na haku (np. na szkolnej ławce). Dzięki takiemu rozwiązaniu unikamy możliwości uszkodzenia głównego uchwytu.
Drugi element plecaka lub tornistra, z którym dziecko ma kontakt w trakcie noszenia to oczywiście plecki. Powinny być one odpowiednio usztywnione i uformowane. W kluczowych miejscach przydatnym dodatkiem są wszyte poduszki, podnoszące wygodę noszenia. Dodatkiem do usztywnionych plecków może być usztywnione dno. Z jednej strony ułatwia rozmieszczanie zawartości wewnątrz plecaka czy tornistra, z drugiej strony chroni ją przed uszkodzeniem. Może ono nastąpić np. jeżeli plecak zostanie upuszczony z większej wysokości, lub niezdarnie postawiony na podłodze (o co nietrudno, zarówno ze względu na wagę plecaka, jak również dziecięcą beztroskę).
Plecaki z kółkami to jeszcze inny pomysł na to, w jaki sposób można podnieść wygodę użytkowania. Posiadają one usztywnione dno z wbudowanymi kółkami w tylnej części oraz wysuwanym uchwytem, umieszczonym u góry. Taka konfiguracja pozwala na użytkowanie plecaka w klasyczny sposób (czyli noszenie na plecach), ale także ciągnięcie za sobą w charakterze wózeczka (podobnie jak torby podróżne). Rozwiązanie takie sprawia, że gdy warunki są ku temu sprzyjające wypełniony po brzegi plecak nie musi obciążać pleców dziecka.
Plecaki oraz tornistry są wyposażone także w przydatne dodatki i akcesoria. Pierwszym i najbardziej rozpowszechnionym są elementy odblaskowe. Mogą to być breloki przy uchwytach zamków, naszyte paski z tworzywa odblaskowego lub elementy dekoracyjne nadrukowane odpowiednią farbą. Zwiększona refleksyjność (odbijanie światła) elementów plecaka podnosi widoczność dziecka po zmroku i tym samym zwiększa jego bezpieczeństwo. Ciekawym rozwiązaniem są też taśmy świetlne wbudowane w plecak. Wykorzystują one diody LED, które zasilane są z wbudowanej baterii i uruchamiane sterownikiem włączanym przy pomocy przycisku. Sterownik zawiera z reguły kilka programów, które zmieniają sposó świecenia diod (mruganie, pulsowanie, itp.) Inny, praktycznym dodatkiem są wszelkiego rodzaju organizery. Często mają one postać naszytych wewnątrz przedniej komory kieszonek, siateczek i gumek stanowiących uchwyt na akcesoria piśmiennicze. Mogą być także wyposażone w uchwyty na klucze. Inne dodatki to specjalne, gumowane otwory na wyprowadzenie kabla słuchawkowego lub przewodu USB z powerbanku, a także naszyte ramki z etykietą do podpisania plecaka (zawierające miejsce na imię, nazwisko, numer telefonu itp.).
Plecak oraz tornister pełnią nie tylko funkcje użytkowe. Należy pamiętać, że równie ważna jest ich strona estetyczna. Stanowią one niewątpliwie element ubioru i także powinny być modne i miłe dla oka. W przypadku tornistrów oraz plecaków dedykowanych młodszym uczniom, od lat prym wiodą proste, efektowne wzory oraz motywy zdobnicze na licencji, pochodzące z filmów i seriali animowanych, seriali fabularnych, gier oraz nawiązujące do popularnych zabawek. Wśród chłopców popularne są też tornistry i plecaki ozdobione motywami sportowymi (logo drużyn piłkarskich, popularni sportowcy), a dziewczynki wybierają często plecaki z motywem zwierząt domowych (kotki, pieski), kucyków oraz jednorożców. Plecaki Astra oraz plecaki Majewski stanowią kolekcję zawierającą wiele z wyżej wymienonych motywów dekoracyjnych. W przypadku nieco starszych uczniów oraz młodzieży, motywy związane z grami komputerowymi są równie popularne (np. plecaki Minecraft), ale powodzeniem cieszą się zarówno plecaki wzorzyste i kolorowe (np. plecaki CoolPack), błyszczące (z elementami metalicznymi) jak również bardziej stonowane (np. szare czy granatowe, w charakterystyczny melanż). Chętnie wybierane są między innymi plecaki Head oraz plecaki Hash. Jak bumerang wraca moda na motywy militarne (wszelkiego rodzaju nadruki w moro lub panterkę) oraz stylistykę glamour.