Włóczki, muliny, kordonki

W świecie rękodzieła tekstylnego, gdzie liczy się kreatywność, precyzja i dotyk, włóczki i mulina zajmują honorowe miejsce jako podstawowe materiały. Choć obydwa są przędzą, służą do różnych celów i charakteryzują się odmiennymi właściwościami, otwierając przed twórcami szerokie spektrum możliwości – od dzierganych ubrań po misterne hafty. Zrozumienie ich różnic i zastosowań jest kluczowe dla każdego, kto chce zgłębić tajniki sztuki włókienniczej.

Włóczki: Miękkość, Ciepło i Struktura

Włóczka to ogólna nazwa dla przędzy przeznaczonej do dziergania (na drutach), szydełkowania, tkania czy filcowania. Jej główną cechą jest grubość i struktura, które decydują o właściwościach gotowego wyrobu – jego miękkości, cieple, fakturze i wyglądzie. Włóczki produkuje się z szerokiej gamy włókien, które można podzielić na naturalne, syntetyczne i mieszane.

Rodzaje Włókien:

Włókna Naturalne:

• Wełna: Najpopularniejsze włókno naturalne, cenione za ciepło, sprężystość i zdolność do oddychania. Dostępna w wielu odmianach:Merino: Niezwykle miękka i delikatna, idealna dla wrażliwej skóry, nie gryzie. Doskonała na ubranka dziecięce i luksusowe wyroby.
• Alpaka: Lekka, bardzo ciepła, hipoalergiczna i odporna na mechacenie. Ma charakterystyczny połysk.
• Moher: Pochodzi od kóz angorskich, jest puszysty, lekki i bardzo ciepły, często łączony z innymi włóknami.
• Kaszmir: Luksusowe, niezwykle miękkie i lekkie włókno, ale drogie.
• Wełna jagnięca (Lambswool): Miękka wełna z pierwszego strzyżenia owiec.
• Wełna owcza (Sheepswool): Standardowa wełna owcza, bardziej szorstka, ale bardzo ciepła i trwała.
• Bawełna: Włókno roślinne, znane z miękkości, przewiewności i chłonności. Idealna na wiosenno-letnie projekty, ubranka dziecięce, ściereczki i torebki. Nie jest tak elastyczna jak wełna.
• Len: Włókno roślinne o chłodnej, sztywnej i błyszczącej strukturze. Idealny na letnie ubrania i dekoracje. Z czasem mięknie.
• Jedwab: Luksusowe włókno białkowe, bardzo mocne, gładkie, błyszczące i dobrze barwione. Często łączony z innymi włóknami.
• Bambus: Miękkie, antybakteryjne, przewiewne i chłonne włókno, często mylone z bawełną.

Włókna Syntetyczne:

• Akryl: Najpopularniejszy syntetyk. Jest lekki, ciepły, hipoalergiczny, odporny na mole i łatwy w pielęgnacji. Dobra alternatywa dla wełny, często używany w mieszankach.
• Poliester: Trwały, odporny na zagniecenia i szybkoschnący. Używany w mieszankach dla wzmocnienia.
• Nylon / Poliamid: Włókno o dużej wytrzymałości, elastyczności i odporności na ścieranie. Często dodawany do włóczek skarpetkowych.
• Mieszanki: Połączenie różnych włókien (np. wełna z akrylem, bawełna z lnem) w celu uzyskania pożądanych właściwości – np. ciepła i łatwości pielęgnacji, miękkości i trwałości.

Grubość Włóczek:

Grubość włóczki ma ogromne znaczenie dla wyglądu i właściwości dzianiny. Jest opisywana różnymi systemami (np. WPI - Wraps Per Inch, numery standardów). Najczęściej jednak po prostu używa się oznaczeń:

• Lace/Fingerling: Bardzo cienkie, do delikatnych koronek.
• Sport/DK (Double Knitting): Średniej grubości, uniwersalne.
• Worsted/Aran: Popularne, średnio grube, do swetrów i czapek.
• Chunky/Bulky: Grube, do szybkich projektów i efektownych dzianin.
• Super Bulky/Jumbo: Bardzo grube, do koców i dzianin XXL.

Kolory i Wymiary:

Włóczki są dostępne w niemal nieograniczonej palecie kolorów – od klasycznych jednobarwnych, przez melanże, cieniowane (ombré), po fantazyjne włóczki z efektem brokatu, pętelek czy włosków. Sprzedawane są zazwyczaj w motkach lub kulkach o określonej wadze (np. 50g, 100g) i długości (np. 150m, 200m). Długość jest kluczowa, gdyż to ona określa, ile włóczki potrzeba do danego projektu, a nie sama waga.

Mulina: Precyzja i Połysk w Hafcie

Mulina to specjalny rodzaj przędzy bawełnianej (najczęściej), przeznaczonej głównie do haftowania. Jest to cienka nić, która składa się z kilku (zazwyczaj 6) luźno skręconych pasemek. Jej główną zaletą jest możliwość rozdzielania tych pasemek, co pozwala hafciarzowi precyzyjnie kontrolować grubość ściegu i uzyskać różnorodne efekty – od delikatnych, niemal niewidocznych linii po pełne, gęste wypełnienia.

Rodzaje Muliny:

• Mulina Bawełniana (DMC, Anchor, Ariadna): Najbardziej popularna i uniwersalna. Wykonana z wysokiej jakości długowłóknistej bawełny, co zapewnia gładkość, trwałość i piękny połysk. Jest odporna na blaknięcie i spieranie kolorów. To standard w hafcie krzyżykowym, płaskim i innych technikach.
• Mulina Jedwabna: Luksusowa, o intensywnym połysku i wyjątkowej miękkości. Droższa, używana do haftów artystycznych i historycznych.
• Mulina Metalizowana: Dodaje haftom blasku. Może być zrobiona z poliestru, wiskozy z powłoką metaliczną. Trudniejsza w pracy, często wymaga krótszych nitek.
• Mulina Cieniowana (Variegated): Posiada kilka odcieni tego samego koloru na jednej nitce, co tworzy płynne przejścia barw i ciekawe efekty bez konieczności zmiany koloru nici.
• Mulina Perłowa (Perle Cotton): Jest to pojedyncza, mocno skręcona nić o pięknym połysku, której nie rozdziela się na pasemka. Dostępna w różnych grubościach. Używana do haftów ozdobnych, richelieu, hardangera.

Kolory i Wymiary:

Mulina jest znana z ogromnej palety barw. Na przykład, mulina DMC oferuje ponad 500 odcieni, co pozwala na precyzyjne oddanie każdego, nawet najbardziej skomplikowanego wzoru. Każdy kolor ma przypisany unikalny numer, co ułatwia odtwarzanie projektów i kupowanie odpowiednich odcieni.

Sprzedawana jest w pasemkach (motkach) o standardowej długości, zazwyczaj 8 metrów. Chociaż wydaje się to niewiele, dzięki możliwości rozdzielania pasemek, jedno takie pasemko starcza na zaskakująco dużo haftowania. Do haftu krzyżykowego najczęściej używa się 2 lub 3 pasemek.

Różnice między Włóczką a Muliną:

 
Włóczki i mulina to fundamenty, na których opiera się bogaty świat rzemiosła tekstylnego. Wybór odpowiedniego materiału jest pierwszym i najważniejszym krokiem do udanego projektu, pozwalającym na wydobycie pełnego potencjału każdej techniki i stworzenie dzieła, które będzie cieszyć oko i duszę.