Białość papieru - co oznacza? - przeczytaj na Atakto.pl

Białość papieru to cecha, na którą zwracamy uwagę coraz częściej. Czym jednak jest białość?

Białe papiery uniwersalne (popularnie określane mianem papieru ksero) różnią się nie tylko ceną. Każdy papier biurowy jest opisywany szeregiem cech, które pozwalają na dopasowanie papieru do specyficznych wymagań. Potrzebny większy format? Zamieńmy papier A4 na A3. Oczekujemy sztywniejszego papieru? Tutaj pomoże wybór papieru o gramaturze większej niż standardowe 80g/m².

Ważnym parametrem jest także poziom bieli, opisywany wartością CIE. Czym jest ten tajemniczy parametr? Co oznacza?

Poziom bieli – standard CIE

Zacznijmy od znaczenia 3 liter CIE. CIE to Commission internationale de’éclairage czyli Międzynarodowa Komisja Oświetleniowa. Jest to instytucja pozarządowa, wchodząca w skład ISO i posiadająca organizacje członkowskie na całym świecie (w Polsce jest to Polski Komitet Oświetleniowy). Ta, założona w 1913 roku, organizacja zajmuje się określaniem norm dotyczących oświetlenia, kolorów, pomiarów światła oraz innego promieniowania, fotobiologii, fotochemii a także technologii powiązanych z oświetleniem.

W przypadku papierów biurowych najczęściej stosowany jest standard bieli ISO 11475:2004, określany popularnie jako standard bieli CIE. Standard ten opisuje jak bardzo biały jest określony przedmiot.

Czym jednak jest białość?

Najpierw wyjaśnijmy sobie czym białość nie jest. Białości nie należy mylić z jasnością – rozumianą wprost jako ilość odbitego światła. Czyli, zgodnie ze swoją nazwą, białość dotyczy koloru, nie dotyczy ilości światła. Ustaliliśmy już czym białość nie jest.

Czym jest w takim razie? W dużym uproszczeniu: idealna białość to równomierne odbijanie fal świetlnych o każdej długości. Hipotetyczną, idealną biel możemy przedstawić przy pomocy poniższego rysunku:

Białość to jednakowe odbijanie zarówno fali światła fioletowego, niebieskiego, zielonego, jak także żółtego, pomarańczowego i czerwonego. A także wszystkich kolorów pośrednich. Wychyłka w dowolnym miejscu pasma skutkuje zmianą koloru. Dla przykładu: odrobinę mocniejsze odbijanie światła zielonego skutkowałoby zmianą koloru na lekko zielonkawy.

Przedmiot, który jednolicie odbija światło wszystkich barw, w teorii otrzyma 100 punktów w skali CIE.

W tym momencie pewnie większość z nas zada sobie pytanie: jak to możliwe, że mój papier ksero ma białość większą niż 100 CIE?

Papier bielszy niż biały

60cie-150cie

Możliwość uzyskania więcej niż 100 punktów w skali CIE wiąże się ze sposobem, w jaki dokonywany jest pomiar.

Po pierwsze: wzór, wykorzystywany do wyliczenia wyniku faworyzuje nieco światło niebieskie. Dlatego przedmioty, które odbijają takiego światła odrobinkę więcej, uzyskują wyższą notę w indeksie białości.

Po drugie: badany przedmiot jest oświetlany źródłem światła zgodnym ze standardem D65. Źródło takie symuluje oświetlenie słoneczne (w przybliżeniu odpowiada światłu słonecznemu w bezchmurne południe). W efekcie część tego światła to promieniowanie UV, które samo w sobie nie ma wpływu na wynik pomiaru, ale jest sprytnie wykorzystywane przez producentów papieru.

W trakcie produkcji białych papierów ksero dodawane są wybielające składniki fluorescencyjne (Optical Brightening Agents). Tego typu chemikalia mają wyjątkową właściwość, polegającą na absorpcji światła UV i emisji niebieskiego światła widzialnego. Efekt? Jeszcze bielsza biel!

Aby zmierzyć białość takiego papieru dokonywane są dwa pomiary: źródłem z filrem UV oraz bez filtra. Następnie oba wyniki są zestawiane i wyliczana jest końcowa wartość. Wynik pomiaru potrafi osiągać wartości nawet 170 punktów w skali CIE.

Czym bielszy, tym lepszy?

Papiery wzbogacane o chemiczne dodatki wybielające mają dwie, podstawowe cechy:

ich podwyższona białość jest szczególnie widoczna w świetle słonecznym (lub zawierającym znaczną ilość promieniowania UV)
świetnie nadają się do druku kolorowego - dzięki swojej białości zwiększają kontrast między tłem a barwnymi częściami wydruku

Czy super biały papier to jednak zawsze najlepsze rozwiązanie? Odpowiedź brzmi: niekoniecznie.

Użytkowanie papieru o zwiększonej białości wiążę się z dwojakim kosztem: