Nie każdy z nas wie, jakie czynniki mają wpływ na nasz komfort i kondycję podczas pracy przy komputerze. Duże znaczenie ma rodzaj mebli z jakich korzystamy, ich rozmieszczenie oraz wymiary. Ponadto istotne są czynniki takie jak oświetlenie czy wentylacja. Wszystkie one procentują efektywnością naszej pracy… lub jej brakiem.
Termin ergonomia został zdefiniowany przez prof. Wojciecha Jastrzębowskiego. Oznacza „naukę o komforcie pracy”. To praktyczna dziedzina, która zajmuje się dostosowaniem warunków pracy do możliwości oraz zdolności psychofizycznych człowieka. Ergonomia tłumaczy i prezentuje, co zrobić, aby człowiek osiągał jak najlepsze wyniki jak najmniejszym kosztem biologicznym. Celem głównym i nadrzędnym jest więc polepszenie warunków pracy człowieka.
Doświadczeni szefowie od dawna mają świadomość, jak ważne jest zagwarantowanie dogodnych warunków pracy. Widzą jak duże korzyści dla firmy przynosi ich świadomość w temacie ergonomii.
Do najważniejszych zalet ergonomicznych stanowisk pracy należą:
Podsumowując: dbałość o ergonomię stanowisk pracy, znacznie wpływa na efektywność, dynamiczność oraz zadowolenie pracowników.
Mogłoby się wydawać, że wystarczy kupić sprzęt, biurko, krzesło, kilka drobiazgów i sprawa jest załatwiona. To jednak tylko pozory. Ergonomiczne wyposażenie stanowiska pracy, aby było idealne, musi spełniać kilka warunków.
Powinno mieć możliwość regulacji wysokości. Zakres regulacji powinien wahać się przynajmniej między 60 cm a 82 cm.Należy zadbać, alby blat był odpowiednio duży. Na biurku musi znaleźć się miejsce między innymi na: monitor, klawiaturę, myszkę z podkładką, przybornik (akcesoria piśmiennicze, nożyczki itp.), półki na dokumenty, często podstawkę pod monitor i wiele innych. Zatem potrzeba naprawdę dużo miejsca.
Krzesło lub fotel powinno być zgodne przynajmniej ze standardem NEN-EN 1335-1. Warto, aby posiadało możliwość odchylenia 15o do tyłu. Na rynku są dostępne podpórki pod plecy, które montuje się na oparcie fotela. Znacznie poprawiają komfort oparcia. Odciążają odcinek lędźwiowy kręgosłupa, przez co znacznie niwelują negatywne skutki pracy siedzącej.
Podczas pracy przy komputerze bardzo ważne jest również ułożenie ramion oraz łokci. Powinny być oparte na wyprofilowanych podłokietnikach lub na blacie biurka (o ile znajduje się on na dogodnej wysokości). Taka postawa zapewnia swobodne krążenie krwi, a co za tym idzie znacznie niweluje bóle mięśniowo – stawowe w tych okolicach.
Należy go stosować w sytuacji gdy biurko, przy którym pracujemy, nie ma możliwości regulacji, lub gdy ta nie jest wystarczająca. Produkt powinien być zgodny z normą DIN 4556, która mówi, że powierzchnia oparcia powinna mieć co najmniej 45 cm x 35 cm , a kąt regulacji 5° – 15°.
Produkty te cieszą się coraz większym zainteresowaniem. Pomagają odpowiednio ustawić monitor, tak aby zminimalizować uciążliwość długotrwałej pracy. Górna krawędź ekranu powinna znajdować się na wysokości linii wzroku. Sam ekran należy lekko odchylić do tyłu. W tej pozycji oczy lepiej odbierają obrazy. Opisana pozycja monitora znacznie zmniejsza bóle szyi i karku.
Dużą pomocą w ustawieniu monitora na odpowiedniej wysokości są ruchome ramiona oraz podstawki. Na rynku znaleźć możemy ogromną gamę podstawek, choć tylko część z nich zniesie trud codziennej eksploatacji. Wśród nich na szczególną uwagę zasługują produkty renomowanych marek, takich jak Fellowes oraz Kensington.
Podczas pracy z myszką należy uważać na nienaturalne ułożenie dłoni względem nadgarstka np. wyginanie, skręcanie nadgarstka lub przedramienia. Tutaj pomocne są podkładki pod nadgarstek, które utrzymują prawidłowe ułożenie dłoni i jednocześnie wpływają na komfort pracy.
Ponadto myszka powinna swobodnie poruszać się po powierzchni blatu. Tu z pomocą przychodzą niedrogie i estetyczne podkładki pod mysz. Dostępne w różnych kształtach oraz kolorach.
Położenie klawiatury, jej wielkość oraz kąt nachylenia, powinny być wypadkową stopnia umiejętności tzw. pisania bezwzrokowego. Podczas pisania tekstu, użytkownik powinien dokładnie czuć i słyszeć kiedy guzik zadziałał (został poprawnie wciśnięty). Klawiatura, która jest ergonomiczna, w znacznym stopniu niweluje napięcia mięśniowe.
Na rynku jest wiele tzw. filtrów, nakładek na ekrany, które spełniają szereg różnych funkcji. Są to między innymi filtry antyrefleksyjne, których głównym zadaniem jest rozproszenie odbijającego się od ekranu światła. Ten zabieg znacznie poprawia wyrazistość i widoczność wyświetlanego obrazu. Ponadto ostatnio bardzo popularne są filtry prywatyzujące. Sprawiają one, że to co jest wyświetlone na monitorze, jest widoczne wyraźnie tylko dla osoby siedzącej naprzeciwko. Obserwator patrzący na ekran z boku (pod dużym kątem) zobaczy tylko ciemny ekran.
Wskazane jest, aby jak najdłużej korzystać z naturalnego światła. Promienie słoneczne są najzdrowsze dla naszych oczu oraz w naturalny sposób pobudzają pracownika do działania. Sztuczne oświetlenie (po południu, wieczorem, w pochmurne dni), powinno być jasne oraz skierowane bezpośrednio na stanowisko pracy. W razie potrzeby można zastosować małe lampki biurkowe czyli dodatkowe oświetlenie miejscowe. Lampka powinna być ustawiona w taki sposób, aby światło nie raziło. Optymalne jest zatem ustawienie jej po prawej (lub lewej) stronie biurka.
Poza wymienionymi wyżej czynnikami, bardzo ważną rolę w ergonomii w pracy spełnia powietrze. Chodzi o jego temperaturę oraz jakość. Według Kodeksu pracy minimalna temperatura w biurze powinna wynosić 18°C. Zimą należy ogrzewać pomieszczenia, latem natomiast używamy klimatyzacji. Pamiętajmy jednak ze klimatyzacja ma schładzać, a nie mrozić. Na poprawę jakości powietrza w pracy wpływają też rośliny doniczkowe oraz popularne w ostatnim czasie oczyszczacze powietrza.
Praca przed komputerem nie jest uznawana za szkodliwą dla zdrowia. Jednak można i należy ją uznać za uciążliwą. Pracodawca jest zatem zobowiązany zorganizować stanowiska pracy w taki sposób, aby spełniać normy bezpieczeństwa i BHP. Kodeks Pracy wyraźnie mówi, że jeżeli pracownik przez godzinę bez przerwy pracował patrząc w monitor, przysługuje mu 5 minut przerwy. Należy jednak pamiętać, że przerwa nie przysługuje jeżeli pracownik w ciągu godziny zegarowej oprócz pracy z komputerem, wykonywał naprzemiennie inne czynności.
Pomimo uregulowań prawnych, dobrą praktyką jest jednak robienie regularnych przerw w pracy przed komputerem. Pozwalają one zapewnić odpoczynek nie tylko oczom, ale także całemu ciału. Odrobina ruchu, z dala od biurka, pozwoli na powrót do obowiązków ze zdwojoną werwą.
Istnieje wiele sposobów na to, aby uczynić pracę w biurze przyjemniejszą i wygodniejszą.Zachęcamy by organizować stanowiska zgodnie z wymogami ergonomii, ponieważ nie tylko poprawia to komfort, a przede wszystkim przynosi widoczne korzyści i zwiększa efektywność pracy.