Co roku każda instytucja i każde przedsiębiorstwo wytwarza ogromne ilości dokumentacji papierowej. Dzieje się tak pomimo postępującej cyfryzacji i coraz szerszego korzystania z elektronicznych odpowiedników dokumentów.
Z jednej strony konieczność tworzenia dokumentów w formie fizycznej wynika z uregulowań prawnych. Z drugiej jednak papier to stara i sprawdzona metoda na przechowywanie informacji. Prawidłowo przechowywany, potrafi przez długi czas zachować zdatność do użycia oraz czytelność.
Jak w takim razie zorganizować nasze małe, firmowe archiwum? Jak przechowywać dokumenty, aby ułatwić sobie ich późniejsze odnalezienie i jednocześnie zabezpieczyć przed zniszczeniem?
Pierwszy krok to odpowiedni podział dokumentacji. Podstawowe kategorie dokumentów to:
Podstawowe aspekty, na jakich należy się skupić to:
Grupowanie – dokumenty należy dzielić na grupy, pod względem tematu lub typu dokumentu.
Chronologia – dokumenty należy układać chronologicznie.
Oznaczanie i opisywanie – każda z zebranych grup dokumentów powinna być jasno opisana, tak aby ułatwić jej przyporządkowanie do odpowiedniej części archiwum oraz późniejsze odnalezienie.
Bezpieczeństwo – dokumenty powinny być przechowywane w bezpiecznym miejscu, do którego dostęp mają wyłącznie uprawnione do tego osoby.
Podział, zabezpieczenie oraz przechowywanie dokumentów ułatwiają dedykowane do tego produkty. Poniżej krótkie omówienie tych najczęściej wykorzystywanych. Zaczniemy od pojedynczego dokumentu, a skończymy na zbiorczym przechowywaniu całych grup (np. dokumentów z całego roku).
Dokumenty o szczególnym znaczeniu warto przechowywać w koszulce foliowej odpowiedniego rozmiaru (najczęściej będzie to koszulka A4). Dwie podstawowe zalety wykorzystania koszulek to ochrona dokumentu oraz łatwość wpięcia go do teczki, skoroszytu lub segregatora bez konieczności dziurkowania.
Teczki to jeden z najprostszych sposobów na zgrupowanie i przechowywanie większej ilości dokumentów. Niewątpliwą zaletą jest niska cena (dotyczy to głównie fastykuł i teczek papierowych). Minusem jest utrudnione przeglądanie zawartości – dokumenty są luźne, korzystanie z przekładek i wertowanie jest utrudnione.
Podstawowe rodzaje teczek to:
To specjalistyczny rodzaj teczek, dedykowany do zastosowań archiwizacyjnych. Teczki takie składają się ze złożonego na pół arkusza, który na obu końcach posiada szyny z haczykami. Teczki zawieszane – zgodnie ze swoją nazwą – są przechowywane w pozycji zawieszonej, najczęściej w szufladach szaf archiwalnych lub w przeznaczonych do tego pudłach. Zaletą teczek zawieszkowych jest łatwe sortowanie i przeglądanie ich zawartości.
Skoroszyty, w odróżnieniu od teczek, pozwalają na wpinanie dokumentów lub koszulek. Przechowywanie dokumentacji w ten sposób ułatwia jej przeglądanie. Część skoroszytów posiada na grzbiecie dodatkową perforację, lub nacięcia w listwie, umożliwiające wpięcie samego skoroszytu do segregatora. Ułatwia to dalszą organizację i segregowanie dokumentacji. Są to:
Segregatory to popularny sposób na gromadzenie zarówno dokumentacji tymczasowej, jak i wymagającej archiwizacji. Ich niewątpliwym atutem są ustandaryzowane wymiary, możliwość zastosowania zarówno do gromadzenia dokumentacji bieżącej, jak również archiwizacji a także ułatwienie grupowania i przeglądania dokumentów.
Niewątpliwym ułatwieniem w segregowaniu i opisywaniu dokumentacji są przekładki. Służą one głównie do dzielenia dokumentacji umieszczonej w skoroszytach oraz segregatorach. Profesjonalne przekładki posiadają skrzydełka z indeksami oraz dedykowany spis treści, co upraszcza nawigowanie po zawartości segregatora.
Tanim i prostym sposobem na spinanie większych ilości podziurkowanych dokumentów są klipsy archiwizacyjne oraz mechanizmy skoroszytowe. Zasada działania jest podobna: przez dziurki w dokumentach przeprowadzamy plastikowe lub metalowe „wąsy”, które z jednej strony są połączone listewką, a z drugiej spinamy je dedykowaną nakładką. Połączone w ten sposób dokumenty (nawet kilkaset arkuszy) najczęściej umieszczane są w pudłach archiwizacyjnych.
Na samym końcu drogi mamy pudła archiwizacyjne. Służą one do gromadzenia zarówno luźnej dokumentacji (co nie jest wskazane), jak również tej spiętej klipsami, przechowywanej w teczkach, skoroszytach oraz segregatorach. Do każdego z tych zastosowań znajdziemy odpowiednie pudła (dopasowane pod względem wymiaru oraz sposobu otwierania). Część pudeł archiwizacyjnych to tzw. pudła zbiorcze. Ich przeznaczeniem jest grupowanie mniejszych pudeł w celu dodatkowej ochrony oraz uproszczenia późniejszej obsługi i wyszukiwania.