Przez wiele lat kalka była niezbędnym artykułem w każdym biurze. Z jej pomocą wykonywano odbitki najważniejszych dokumentów. Z biegiem czasu oraz wszechobecnym postępem technologicznym jej popularność zaczęła maleć. Jakie dzisiaj zastosowanie znajduje kalka? Jakie są jej rodzaje? Na te oraz inne pytania z pewnością znajdziecie odpowiedź w naszym artykule.
Na początku wyjaśnijmy pokrótce czym właściwie jest kalka. Jest to specjalny rodzaj papieru, którego gramatura waha się pomiędzy 40 – 100 g/m2. W zależności od przeznaczenia może być on pokryty warstwą wosku oraz pigmentu – tyczy się to zarówno kalki ołówkowej jak i również maszynowej. W przypadku kalki kreślarskiej do produkcji wykorzystywana jest zmielona i wybielona masa celulozowo – siarczynowa.
Nie znamy dokładnej daty wynalezienia kalki. Za jej odkrywcę uważa się Ralpha Wedgewooda, który w 1806 roku jako pierwszy opatentował urządzenie do pisania dla niewidomych korzystające z papieru węglowego. Papier ten miał zbliżone właściwości do kalki. Na korzyść tej tezy o wynalezieniu kalki, przemawia także fakt, że ten rodzaju papieru wykorzystywany był również dwa lata później do konstrukcji maszyny do pisania. Miało to miejsce w 1808 roku, a wynalazcą maszyny do pisania był Pellegrino Turri.
Pierwotnie kalka nasączana była atramentem, który przy tworzeniu odbitek pozostawiał po sobie ślady na obu stronach. W związku z tym górny arkusz był lustrzanym odbiciem tekstu. Aby ułatwić czytanie tekstu, do kopiowania wykorzystywano wtedy cienkie kartki papieru - po to by atrament z kalki przebijał na wierzch i mógł być czytany od właściwej strony. W związku z powyższym, kalka nie cieszyła się początkowo dużą popularnością.
Przełom nastąpił 60 lat później, kiedy to w 1872 roku Lebbeus H. Rogers przypadkowo zauważył kalkę w biurze Associated Press. Dostrzegając jej przydatność w sporządzaniu kopii dokumentów, niezwłocznie przystąpił do opracowania technologii masowej produkcji kalki, która ówcześnie produkowana była tylko ręcznie. To właśnie Lebbeus H. Rogers jako pierwszy rozpoczął wytwarzanie jednostronnej kalki. Również on jako pierwszy w procesie produkcji użył wosku zamiast nafty do wiązania atramentu z papierowym podłożem kalki.
Popularność kalki od tamtej pory nie malała przez kolejne 100 lat. Była ona podstawowym artykułem w każdym biurze. Zmiana nastąpiła dopiero w momencie wynalezienia i rozpowszechnienia kserokopiarek, a także papieru samokopiującego. W związku z tym stopniowo wykorzystywanie kalki malało. Obecnie kalka powraca do łask wśród artystów, którzy chętnie sięgają po nią w technikach linorytu oraz klasycznego rysunku.
Istnieje wiele rodzajów kalek, które nie tylko różnią się miedzy sobą wizualnie, ale mają także zgoła inne zastosowanie. W naszym artykule przybliżymy trzy najbardziej popularne rodzaje kalek.
Kalka ołówkowa dedykowana jest kopiowaniu przy pomocy właśnie ołówka, bądź tez długopisu. Jest to papier powleczony z jednej strony tuszem lub pigmentem zmieszanymi z woskiem. Aby móc zacząć kopiować wystarczy umieścić kalkę pomiędzy arkuszem oryginalnym u góry, a kopią u dołu. Nacisk ołówka bądź długopisu spowoduje trwałe osadzenie się atramentu z kalki na kopii dokumentu. Tutaj musimy zaznaczyć, że do tego rodzaju kopiowania nadają się tylko te przypory piśmiennicze, które mocno naciskają na papier w czasie pisania. Zupełnie nieprzydatne tutaj będą flamastry czy pędzle.
Na rynku znajdziemy kalki ołówkowe w kolorach: czarnym, niebieskim oraz fioletowym. Dostępne są one w formacie A4, który z łatwością przy pomocy nożyczek możemy dociąć do mniejszych rozmiarów. W zależności od tego, jaką ilość kopii planujemy wykonać, zakupić możemy kalkę w opakowaniach po 25 50 lub 100 arkuszy. Ważnym może okazać się dla nas fakt, że arkusze kalki ołówkowej wykorzystać możemy wielokrotnie. Zaznaczyć jednak trzeba, że z każdą kolejną odbitką wyrazistość kopiowanego tekstu będzie słabsza.
Większość dostępnych na rynku kalek ołówkowych zostało w procesie produkcji wzbogaconych w warstwę woskową, która ma działanie antypoślizgowe i zapobiega ich przesuwaniu. Sam proces kopiowania nie jest bardzo skomplikowany. Po umieszczeniu kalki pomiędzy arkuszami papieru wystarczy zacząć pisać lub rysować, a nacisk naszej dłoni spowoduje wytworzenie się zjawiska nazywanego trwałym osadzaniem atramentu.
Kalka maszynowa to niejako odpowiednik kalki ołówkowej. Jednakże różni się przede wszystkim zastosowaniem. Wykorzystywana jest ona bowiem do tworzenia odbitek przy użyciu maszyn do pisania lub drukarek igłowych. W zależności od modelu powlekana jest ona z zewnątrz wysokojakościową czarną lub fioletową masą barwiąca, która pozwala na tworzenie wyraźnych kopii.
Arkusze kalki maszynowej wykorzystywane mogą być wielokrotnie. Wykorzystuje się w ją w sposób niemal identyczny jak kalkę ołówkową. Wystarczy włożyć ja pomiędzy dwie kartki papieru, a następnie umieścić w maszynie do pisania. Podczas pisania na klawiaturze znaki będą jednocześnie przenosić się na oryginał oraz na kopię. Ze względu na format arkuszy papieru mieszczących się w maszynach do pisania, kalki maszynowe najczęściej dostępne są w rozmiarze A4. Pakowane są po 25, 50 lub 100 arkuszy.
Kalka kreślarska zamienienie określana jest również kalką szkicową bądź techniczną. Najczęściej wykorzystywana jest ona do tworzenia rysunków technicznych przy pomocy ołówka lub tuszu. Charakteryzuje się ona wysoką wytrzymałością na uszkodzenia mechaniczne, takie jak przedarcia czy zaginanie. Produkowana jest ona z uszlachetnionego, przezroczystego papieru pergaminowego o gramaturze od 40 do 100 g/m2.
Powierzchnia tego rodzaju kalki jest niezwykle równa i gładka, dzięki czemu stworzone na niej rysunki odznaczają się wysoką jakością oraz odpowiednim kontrastem. Kalka kreślarska jest również wysoce odporna na zadrapywanie końcówką pisząca oraz wielokrotne wymazywanie naniesionej treści. Jest również odporna na działanie czynników zewnętrznych, nie żółknie, a jej naturalne, bezkwasowe pH gwarantuje odpowiednią jakość przez długi czas.
Istotny jest również fakt, że kalka kreślarska dostępna jest w kilku formatach: A2, A3, A4 oraz A5. W zależności od potrzeb pakowane są one po 20, 30 lub 100 arkuszy. Takie rozwiązania dają możliwość wyboru odpowiedniej kalki do naszych potrzeb.
Na rynku dostępnych jest jeszcze wiele innych rodzajów kalek, które różnią się miedzy sobą zastosowaniem. Z całą pewnością należy tutaj wymieć, takie rodzaje kalki jak:
Podsumowując, jak widzimy na rynku dostępnych jest wiele rodzajów kalek, które różnią się przede wszystkim zastosowaniem. W dzisiejszych czasach największą popularnością cieszy się kalka kreślarska. Wykorzystywana jest ona bardzo często przez architektów czy inżynierów, wszędzie tam, gdzie podstawą są rysunki techniczne.