Papier ksero - najważniejsze cechy

Papier ksero to nadal jeden z najpopularniejszych artykułów biurowych. Jak wybrać papier odpowiedni do naszych potrzeb? Zapraszamy do naszego poradnika.

Papier ksero to potoczna nazwa dla papierów ogólnego przeznaczenia, ciętych na arkusze. Choć to produkt niezwykle prosty, to jednocześnie niezwykle zróżnicowany. Papiery różnią się między sobą wielkością, fakturą, gramaturą i wieloma innymi parametrami. Świadomość różnic między poszczególnymi rodzajami papieru ksero pozwala na wybranie najbardziej odpowiedniego do naszych potrzeb. W niniejszym artykule skupimy się co prawda na papierze białym, ale większośc jego cech można odnieść także do papierów kolorowych.

Format

Format papieru ksero to nic innego jak rozmiar pojedyńczego arkusza. Standardem w Europie jest oznaczanie wymiarów papieru przy pomocy formatów ISO. Są one oznaczane literami A, B i C oraz cyfrą, np. A4, B5, C4 itp. Każdy format ma przypisane konkretne wymiary wyrażane w milimetrach. Stopniowanie jest proste: każda kolejna cyfra oznacza format o powierzchni o połowę mniejszej niż poprzedni. Zatem format A4 to połowa A3, format A5 to połowa A4 itd.

Papier ksero jest tradycyjnie produkowany w formatach szeregu A (A3, A4, A5). Formaty B i C to formaty pomocnicze. Są standardem w opisywaniu kopert, publikacji typu kalendarze i zeszyty oraz w produkcji ram i antyram itp.

Poniższa tabela prezentuje formaty szeregu A wraz z ich wymiarami i powierzchnią.

Format	Wymiary arkusza [mm]	Powierzchnia [m²]
4A0	1682 x 2378	4
2A0	1189 x 1682	2
A0	841 x 1189	1
A1	594 x 841	0.5 (1/2)
A2	420 x 594	0.25 (1/4)
A3	297 x 420	0.125 (1/8)
A4	210 x 297	0.0625 (1/16)
A5	148 x 210	0.0313 (1/32)
A6	105 x 148	0.0156 (1/64)
A7	74 x 105	0.0078 (1/128)
A8	52 x 74	0.0039 (1/256)
A9	37 x 52	0.0020 (1/512)
A10	26 x 37	0.0010 (1/1024)
DL	99 x 210	0.02083

Poza formatami ISO, na świecie używa się także formatów systemu amerykańskiego (np. Letter, Executive, Legal), wybranych formatów systemu brytyjskiego oraz systemu japońskiego.

Format A4

Wymiary: 210 x 297 mm

Zdecydowanie najbardziej popularny i wszechstronny format papieru ksero. Do arkuszy A4 bez problemu dobierzemy akcesoria do oprawy (folie laminacyjne, okładki, grzbiety) jak również akcesoria do przechowywania (koszulki, skoroszyty, segregatory). Format ten jest obsługiwany przez większość drukarek atramentowych, laserowych, kserokopiarek i faksów.

Przykładowe wykorzystanie: wydruk korespondencji, raportów, publikacji, prac naukowych.

Format A3

Wymiary: 297 x 420 mm

Drugi najczęściej wybierany format papieru ksero. Z jednej strony umożliwia wydruk obszerniejszych elementów (np. tabel) przy zachowaniu ich czytelnośc. Z drugiej strony format A3 jest często wykorzystywany do wydruku wielostronicowych broszur formatu A4. Wynika to z faktu, że każdy arkusz A3 po złożeniu na pół daje 4 strony formatu A4.

Przykładowe wykorzystanie: wydruk map, wykresów, tabel, folderów, małych plakatów.

Format A5

Wymiary: 148 x 210 mm

Papier tego typu nie jest tak popularny jak jego więksi bracia. Wynika to z faktu, że ma dużo węższe spektrum zastosowań. Poza tym, format A5 można łatwo uzyskać przecinając arkusz A4 na pół (co z łatwością zrobimy przy pomocy najprostszej gilotyny lub trymera).

Przykładowe wykorzystanie: wydruk ulotek, kuponów, instrukcji obsługi.

Format DL

Wymiary: 99 x 210 mm

Format DL to 1/3 formatu A4. Charakterystyczne "paski" papieru (z uwagi na swoje proporcje) są dedykowane do wydruku specyficznych dokumentów (takich jak np. recepty).

Przykładowe wykorzystanie: wydruk recept, korespondencji, raportów płacowych.

Gramatura

Gramatura papieru to współczynnik wagi do powierzchni. Standardowo podawana jest waga 1 metra kwadratowego papieru (np. 80 g/m²). Na ogół wyższa gramatura idzie w parze z większą grubością i sztywnością papieru. Należy jednak pamiętać, że nie są one tożsame. Papier o tej samej gramaturze może mieć różną grubość (a co za tym idzie i sztywność). Wszystko zależy od procesu produkcji oraz zastosowanych surowców.

Grmatura papieru jest cechą niezwykle istotną z użytkowego punktu widzenia. Urządzenia drukujące są w stanie obsłużyć papier o pewnym zakresie gramatur (np. od 60 do 180 g/m²). Próba wydruku na papierze o gramaturze mniejszej lub większej niż zalecana może skończyć się zniszczeniem arkusza, zacięciem drukarki lub nawet jej uszkodzeniem. Część drukarek i kserokopiarek posiada kilka podajników, takich jak kasety oraz tace. Najczęściej podajniki ręczne (umieszczone z boku lub z przodu urządzenia) pozwalają na wydruk na papierze o wyższej gramaturze.

Warto zatem zajrzeć do instrukcji i sprawdzić jaki papier będzie odpowiedni do naszej drukarki. Pozwoli to uniknąć nie tylko rozczarowania z efektów wydruku, ale także zbędnych wydatków na serwis.

Najpopularniejszy i najbardziej uniwersalny jest papier ksero o gramaturze między 70 a 90 g/m² (najczęściej jest to 80 g/m2). Papiery cięższe (100, 120, 150, 200, 280 g/m²) to medium wykorzystywane do wydruku ulotek, ofert handlowych, folderów i innych kolorowych publikacji.

Poziom bieli CIE / białość

Poziom bieli, jak sama nazwa wskazuje, oznacza jak bardzo biały jest papier. Jest to parametr określany liczbą w skali CIE i z reguły zawiera się między 140 a 180 CIE dla papierów białych. Papiery o wyższej białości stanowią lepsze tło dla wydruków kolorowych, z kolei papier ksero o niższym poziomie bieli jest wyraźnie tańszy i stanowi doskonałe tło dla wydruków czarno-białych.

Więcej na temat poziomu bieli znajdziecie Państwo w naszym artykule "Białość papieru - co oznacza?".

Technologia ColorLok

Ważny jest także postrzegany (subiektywny) poziom bieli. O ile białość wg skali CIE można zbadać przy pomocy odpowiedniej aparatury, to "wrażeniowy" poziom bieli wynika z zastosowania przez producentów sprytnych sztuczek.

Jedną z nich jest system ColorLok. Papiery oznaczone takim logo posiadają w swoim składzie specjalny dodatek, zmniejszający chłonność papieru. W trakcie wydruku cząsteczki barwnika atramentu pozostają bliżej powierzchni papieru. Dzięki temu zwiększa się nasycenie kolorów, zaczernienie i w efekcie: kontrast.

Papier niebielony

Na rynku można znaleźć także papiery, których naturalną (i pożądaną) cechą jest niski poziom bieli. Są to papiery niebielone - najczęściej ekologiczne papiery, wyprodukowane na bazie surowców z recyklingu, o bardzo niskim pozimie bieli CIE.

Papier ksero ekologiczny - niebielony A4 80g 55 Steinbeis (500)

22,62 zł 18,39 zł netto
Promocja 18,55 zł / szt 15,08 zł netto

Do ulubionych

Papier ksero ekologiczny - niebielony A4 80g ISO60 Lettura (500)

20,06 zł 16,31 zł netto
Promocja 16,45 zł / szt 13,37 zł netto

Do ulubionych

Szorstkość papieru

Gładszy papier ksero jest nie tylko przyjemniejszy w dotyku, ale z reguły oznacza także mniejszą pylistość oraz zapewnia lepszą jakość wydruku. Szorstkość papieru wyznacza się najczęściej metodą Bendstena. Polega ona na przyłożeniu do papieru specjalnej głowicy i mierzeniu ilości powietrza jaka wydostaje się z głowicy w miejscu styku z papierem. Czym bardziej szorstki (nierówny) papier, tym więcej powietrza ucieknie. Wynik takiego testu wyraża się w cm³/minutę. Nie jest to jednak parametr podawany przez wszystkich producentów, stąd musimy najczęściej bazować na naszym dotyku.

Optymalna gładkość / szorstkość papieru to nie tylko kwestia upodobań. Papier zbyt szorstki będzie sprawiał problemy przy drukowaniu (jeden arkusz może ciągnąć za sobą kolejny). Wydruk na takim papierze nie będzie też odpowiednio precyzyjny (z uwagi na duże nierówności powierzchni).

Zbyt gładki papier może powodować inny problem: sklejanie się kartek. Super gładka powierzchnia jest bardziej narażona na działanie sił elektrostatycznych.

Papier satynowany

Papier satynowany (satynowy) to papier o wyjątkowej gładkości. Wynika ona z dodatkowego zabiegu prasowania, któremu poddawany jest papieru. Satynowanie polega w uproszczeniu na przepuszczenia wstęgi papieru między dwoma wałkami. Zyskujemy w ten sposób papier o zwiększonej gładkości, sztywności i nieprzejrzystości.

Papiery satynowane szczególnie świetnie sprawdzają się w przypadku kolorowych wydruków laserowych. Dzięki gładkiej powierzchni punkty tonera nie "rozmywają się" na nierównych włóknach, a skupienie barwnika na górnej powierzchni zwiększa kontrast i nasycenie kolorów. Różnica w jakości wydruku względem standardowego papieru jest widoczna gołym okiem.

Zobacz papiery satynowane

Klasa papieru

Klasa papieru ksero to umowne określenie jego jakości. Klasy papieru nie są jednak w żaden sposób ustandaryzowane. Trudno o wskazanie parametru, który jednoznacznie decydowałby o klasyfikacji papieru do określonej klasy. Istotny są na pewno: poziom bieli, gramatura oraz gładkość i pylistość.

Papier ksero klasy A

Papier tej klasy ma najczęściej białość powyżej 162 w skali CIE, jest stosunkowo gładki, jednolity i nieprzejrzysty. Papiery tej klasy często określane są mianem papierów premium.

Papier klasy A świetnie sprawdzi się w wydruku kolorowym.

Przykłady papieru klasy A:

Papier ksero A4 80g 170 Plano Superior (500).

26,65 zł 21,67 zł netto
Promocja 21,86 zł / szt 17,77 zł netto

Do ulubionych

Papier ksero A4 90g 166 Poljet - opak. 250 ark.

14,75 zł 11,99 zł netto
Promocja 13,27 zł / szt 10,79 zł netto

Do ulubionych

Papier ksero klasy B

Papier klasy B jest nadal stosunkowo biały (jego poziom bieli zawiera się na ogół w przedziale 155-161 CIE), jednak jego gładkość i jednolitość nie są już tak wyraźne jak w przypadku papieru klasy A. Papier tego typu to stanowi świetny kompromis między jakością a ceną.

Papier klasy B może być stosowany zarówno do wydruku dokumentów wewnętrznego obiegu, jak również korespondencji.

Przykłady papieru klasy B:

Papier ksero A4 80g 161 Sirius Office (500)

17,50 zł 14,23 zł netto
Promocja 16,10 zł / szt 13,09 zł netto

Brak w magazynie

Do ulubionych

Papier ksero A4 80g 161 Pollux (500)

20,38 zł 16,57 zł netto
Promocja 16,72 zł / szt 13,59 zł netto

Do ulubionych

Papier ksero klasy C

Papier klasy C określany jest mianem papieru ekonomicznego. Jest to papier o białości poniżej 155 CIE i dość szerokim zakresie jednolitości. W tej klasie znaleźć można zarówno całkiem niezły papier ogólnego zastosowania, jak również niskiej jakości papier o dużej pylistości.

Papiery klasy C dedykowane są do wydruku bieżącej dokumentacji.

Przykłady papieru klasy C:

Papier ksero A4 80g 153 Polspeed (500)

20,21 zł 16,43 zł netto
Promocja 16,57 zł / szt 13,47 zł netto

Do ulubionych

Papier ksero A4 80g Emerson (500)

17,58 zł 14,29 zł netto
Promocja 15,29 zł / szt 12,43 zł netto

Do ulubionych

Ekologiczność

Papier ksero z jednej strony bazuje na surowcach pochodzenia naturalnego (takich jak drewno), z drugiej strony jego produkcja jest energochłonna i wymaga dużej ilości wody. Dlatego ważne jest wybieranie papieru, który został wyprodukowany w sposób ograniczający zanieczyszczenie środowiska, oszczędny energetycznie i minimalizujący wylesienie.

Dużym ułatwieniem są różnego rodzaju certyfikaty, oznaczające iż producent papieru spełnił szereg wymagań związanych z produkcją papieru. Na opakowaniach papieru znaleźć możemy wiele oznaczeń. Które z nich pojawiają się najczęśćiej?

Certyfikat FSC

Certyfikat FSC (Forest Stewardship Council) dotyczy produktów wytworzonych z drewna. Wymogi certyfikacji dotyczą lasów (FSC Forest Managment) oraz łańcucha dostaw (FSC Chain Of Custody) oraz aspektów takich jak polityka społeczna, monitorowanie, kontrola jakości i usługi ekosystemowe.

W dużym uproszczeniu: certyfikat FSC oznacza, że produkt (w tym przypadku papier) powstał z surowca pochodzącego z odpowiednio zarządzanych lasów i nie przyczynia się do ich degradacji.

Certyfikat Blue Angel / Der Blaue Engel

Niemiecki Der Blaue Engel (Niebieski Anioł) to rozpoznawane na całym świecie oznaczenie produktów pro-ekologicznych. W procesie certyfikacji uczestniczy szereg instytucji, które oceniają cały cykl życia produktu i jego wpływ na środowisko naturalne oraz zdrowie.

Blue Angel jest certyfikatem typu 1, czyli takim, który uwzględnia wiele aspektów oddziaływania na środowisko i jest przyznawany przez niezależneorganizacje. Przyznająca go UBA (Umwelt Bundesamt - Federalna Agencja Środowska) wchodzi w skład międzynarodowego konsorcjum Global Ecolabelling Network.

Certyfikat EU Ecolabel

Podobnie jak Blue Angel, tak i EU Ecolabel jest certyfikatem typu 1. Przyznająca go Komisja Europejska, podobnie jak UBA jest członkiem Global Ecolabelling Network. W dużym uproszczeniu można przyjąć, że to odpowiednik Blue Angel o europejskim zasięgu.

Certyfikat Climate Partner

Climate Partner zapewnia producentom papieru możliwość tzw. offsetu węglowego. Polega to na zrównoważeniu emisji CO2 poprzez działania równoważące. Może to być na przykład zalesianie, budowanie farm wiatrowych i solarnych lub oczyszczanie oceanów. Klienci Climate Partner angażują się finansowo w wybrane przez siebie projekty i tym samym zyskują ekwiwalent skompensowanego CO2. Projekty Climate Partner mają także szereg zalet społecznych, takich jak zmniejszanie redukcję ubóstwa i poprawienie jakości życia lokalnej populacji.

Certyfikat ISO 14001

Norma ISO 14001 zakłada skupienie się na zmniejszeniu emisji zanieczyszczeń i minimalizowaniu negatywnego wpłytu na środowisko naturalne. Norma ta zakłada także ciągłe doskonalenie procesów, tak aby pro-ekologiczny aspekt działalności ulegał ciągłej poprawie. Jest to międzynarodowa norma, uznawana na całym świecie.